“De drive van dit team, daar kan ik alleen bewondering voor hebben”

Margot Cloet steekt samen met verpleegkundige Aïko de handen uit de mouwen

Het is een zonnige najaarsochtend wanneer Margot Cloet, gedelegeerd bestuurder van koepelorganisatie Zorgnet-Icuro, aankomt in AZ Jan Portaels, een regionaal ziekenhuis
in het Vlaams-Brabantse Vilvoorde. Ze loopt er vandaag mee met geriatrisch verpleegkundige Aïko Blanckaert en vervoegt zo een team van maar liefst 830 medewerkers, 150 artsen en 65 vrijwilligers.

Bij aankomst in de bedrijvige inkomhal van AZ Jan Portaels worden we opgewacht door een zeer enthousiast communicatieteam. Jolien en Emma nemen ons mee naar de derde verdieping van Blok A, waar zich de afdeling Geriatrie 2 bevindt. We maken er kennis met een al even enthousiaste groep verpleegkundigen en zorgkundigen. “We maken het niet elke dag mee dat iemand van hogerop met de botten in het veld komt staan”, klinkt het. “Fijn dat we op die manier eens kunnen tonen wat ons werk nu écht allemaal inhoudt.”

Directeur patiëntenzorg Yolande Daelemans en de collega’s overhandigen Margot haar eigen uniform voor de dag. Mét gepersonaliseerde badge. “We doen hier geen half werk hé”, zegt ze lachend terwijl ze Margot meeneemt naar de kleedkamers.

“De passie van een job in de zorg is een gevoel dat je onmogelijk kan overbrengen in een vacature, dat moet je écht beleven.” – Margot Cloet

Eens aangekleed kan de dag beginnen. Voor ons toch, want de ochtendroutine van de aanwezige zorg- en verpleegkundigen zit er op dat moment al op. “Alle bewoners zijn al gewassen en aangekleed”, vertelt Aïko. “Zie je het zitten om samen een trippelhoes op het bed te leggen van een patiënt die vannacht gevallen is? Dat is een speciaal hoeslaken dat rond de matras van het bed aangebracht wordt en dat overgaat in een jasje dat bovenop de patiënt wordt dichtgeritst. Zo wordt vermeden dat iemand ’s nachts uit bed kan vallen.”

“Het lijkt wat op een grote slaapzak”, merkt Margot op. “Precies”, zegt Aïko. “Het is ook een heel zachte manier van fixeren. Liefst beperken we mensen natuurlijk helemaal niet in hun bewegingsvrijheid, maar soms kunnen we niet anders. Zeker als je weet hoe zwaar de gevolgen kunnen zijn van een val bij ouderen. We leggen hen uiteraard ook uit waarom we dit doen.”

Druk druk druk

Onderweg naar de volgende taak vraagt Margot aan Aïko hoe het gesteld is met de werkdruk op de afdeling. “Dat varieert. Soms hebben we wel wat zelfstandige ouderen, maar meestal zijn onze patiënten zeer hulpbehoevend. Dat maakt het soms wel pittig. De personeelsplanning wordt opgemaakt op basis van het aantal patiënten per afdeling, maar eigenlijk hangt onze workload vooral af van de zorgzwaarte van de aanwezige patiënten.”

“We zien veel mensen die het beroep verlaten en die op pensioen gaan, en daarnaast zijn er ook steeds minderinschrijvingen in de opleidingen voor verpleegkundigen. In sommige ziekenhuizen moeten afdelingen zoals deze vandaag al sluiten als gevolg van een personeelstekort. Merken jullie dat ook?”, vraagt Margot.
“Absoluut”, zegt Aïko. “Het voorbije jaar zijn er enkele collega’s op pensioen en in zwangerschapsverlof gegaan, maar zij zijn niet vervangen. Er zijn ook logistieke medewerkers vertrokken waarvoor men geen vervanging kon vinden. We doen dan ook al heel lang, zowel overdag als in het weekend, logistieke taken zelf omdat we maar één logistieke medewerker hebben. Die kan hier uiteraard niet 24 op 24 zijn. Maar dat zorgt natuurlijk wel weer voor extra werk en tijd die we niet aan de patiënten kunnen besteden.”

“Daarnaast hebben we ook een aantal COVID-bedden zonder dat daar extra bestaffing voor is”, valt haar collega Heidi Vanderstappen haar bij. “Nu zijn dat vier bedden, deze zomer waren dat er nog acht à negen. Daarbij komt ook nog dat die patiënten in isolatie liggen en we dus telkens heel wat beschermend materiaal moeten aan- en uittrekken wanneer we hen moeten verzorgen.”

“Ik doe ook nachten en dan sta je hier sowieso alleen voor 25 patiënten. Er zijn wel mobiele verpleegkundigen aanwezig in het ziekenhuis die twee keer per nacht langskomen en die we mogen bellen wanneer we hulp nodig hebben, maar je kan simpelweg niet overal tegelijkertijd zijn”, besluit Aïko.

Aïko en Margot brengen een vrouw naar De Cirkel, de afdeling voor palliatieve zorgen.

Aïko en Margot leggen een trippelhoes op het bed van een patiënt die de nacht ervoor ten val kwam.

Van het begin naar het einde

Terwijl Aïko aan Margot toont hoe ze medicatie klaarmaakt voor en invoert in het computersysteem, vertelt ze hoe ze op geriatrie is terechtgekomen. Dat bleek niet haar oorspronkelijke plan. “Ik ben eigenlijk afgestudeerd als vroedvrouw in 2017, maar een vaste job vinden op een materniteit was toen quasi onmogelijk. Ik had al vakantiewerk gedaan bij de mobiele ploeg van AZ Jan Portaels en sprong toen geregeld bij op deze afdeling. Net voor ik afstudeerde, kreeg ik een bericht van An (Ronsmans, afdelingsverantwoordelijke van Geriatrie 2, red.) om te vragen of ik hier niet voltijds aan de slag wou.

Het idee was dat ik dit tijdelijk zou doen, tot er een plek vrijkwam op de materniteit. Maar ondertussen ben ik hier zes jaar en wil ik niet meer weg. Dat we zo’n hecht team hebben dat erg goed op elkaar ingespeeld is, draagt daar natuurlijk ook aan bij. Je blijft niet op een job voor je collega’s alleen, maar zij kunnen wel een enorm verschil maken in hoe graag je die job doet. Ik heb in de tussentijd effectief op de materniteit gewerkt, maar ik was er niet gelukkig. Na vier maanden heb ik gevraagd of ik terug naar de afdeling geriatrie mocht. Dit is waar mijn hart ligt.”

“Wat een switch”, zegt Margot bewonderend. “Van het begin van het leven naar het einde van het leven. Dat toont maar weer eens hoe flexibel verpleegkundigen zijn!”

“Het idee was dat ik hier tijdelijk zou werken, tot er een plek vrijkwam op de materniteit. Maar ondertussen ben ik hier zes jaar en wil ik niet meer weg.” – Aïko Blanckaert

We volgen Aïko naar de kamer van een van de patiënten. “Mag ik uw geboortedatum eens?”, vraagt ze aan een montere man in de hoek van de kamer. Haar zin is amper af of hij heeft zijn geboortedatum al uitgesproken: 4 september 1933. “U weet het goed hé”, lacht Aïko. “Het is dan ook nog niet lang geleden”, reageert de man spitsvondig. “Maar ik vraag dat niet om uw geheugen te testen hoor, we doen dat om zeker te zijn dat we de juiste medicatie aan de juiste patiënt geven”, legt Aïko uit.

Intussen zet zijn kamergenoot grote ogen op. Margot legt hem uit waarom ze vandaag mee op pad is met Aïko, met een reporter en fotograaf in haar kielzog. “En komt dat dan in de gazet?”, vraagt hij. “En wanneer? Want dan kan ik mijn vrouw verwittigen hé!”

Om stil van te worden

“De palliatieve eenheid is momenteel volzet, dus liggen er drie palliatieve patiënten op onze afdeling. Een van hen mag nu wel naar daar, dus gaan we haar even wegbrengen”, zegt Aïko. “Daar word ik heel stil van”, reageert Margot. “Ik heb sowieso enorm veel bewondering voor elke verpleegkundige, maar de drive die jij en je collega’s tonen op een afdeling die zowel mentaal als fysiek best zwaar is … Ik weet dat ik in herhaling val, maar ik ben echt enorm onder de indruk en word hier heel nederig van.”

Na een lange wandeling komen we aan in De Cirkel, de afdeling palliatieve zorg van AZ Jan Portaels. “Meteen een heel andere sfeer”, merkt Margot op. “Veel gemoedelijker. Een groot contrast met de bedrijvigheid in de rest van het ziekenhuis.”

“Dat is ook precies de reden waarom De Cirkel zich in een andere vleugel bevindt”, legt Aïko uit. “Hier kunnen mensen echt tot rust komen.” De kamers zien er heel anders uit dan de klassieke ziekenhuis-kamers: sfeervoller en huiselijker. Er is ook een gemeenschappelijke living en een stille ruimte waar zowel patiënten als hun naasten vrij terechtkunnen. “Hier wordt er ook niet gewerkt via een stikt dagschema, maar stellen we de verzorging en de maaltijden af op het ritme van de patiënt”, vertelt palliatief verpleegkundige Mira. “Onze zorg richt zich immers op comfort en levenskwaliteit in plaats van op levensduur.”

Wanneer we met een leeg bed terugkeren naar Geriatrie 2, zijn we allemaal stil.

“Soms hebben we wel wat zelfstandige ouderen, maar meestal zijn onze patiënten zeer hulpbehoevend. Dat maakt het soms wel pittig.” – Aïko Blanckaert

Ongebreidelde passie

Wanneer we Margot een week later opbellen om te vragen wat haar is bijgebleven, hoeft ze daar niet over te twijfelen. “Ik heb er nog heel vaak aan teruggedacht. Vooral de ontzettende warmte binnen het team heeft me echt geraakt. Hoe zij elkaar ondersteunen om samen het beste te kunnen realiseren voor hun patiënten, dat was erg mooi om te zien. Ook de ongebreidelde passie voor hun job vond ik indrukwekkend. Het is een gevoel dat je onmogelijk kan overbrengen in een vacature, dat moet je écht beleven.”

Ook Aïko is de passage van Margot nog niet vergeten. “Het was een heel fijne ervaring. Het is natuurlijk altijd leuk om lovende woorden te horen over je werk, maar daarnaast was het ook een aangename samenwerking en hadden we meteen een goed contact. Margot mag nog langskomen!”

Aïko BLANCKAERT,
verpleegkundige in AZ Jan Portaels

Werkt sinds 2017 op de afdeling Geriatrie 2 van AZ Jan Portaels.
Doet dat zowel overdag als ’s nachts en in het weekend.
Studeerde vroedkunde maar vond geen vaste job in die sector en verloor haar hart aan de ouderenzorg.
Woont in Vilvoorde met haar partner en hun twee honden.

Margot Cloet,
gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro

Richtte in 2002 Minor-Ndako op, werd in 2010 adjunct-kabinetschef en in 2014 kabinetschef bij toenmalig minister van Welzijn Jo Vandeurzen.
Is sinds 2017 topvrouw bij Zorgnet-Icuro.
Studeerde pedagogische wetenschappen.
Woont in Strombeek-Bever met haar partner.